Einhvers staðar heyrði ég sagt að skömmin væri undirrót flestra fíkna, og því er mjög mikilvægt að átta sig á hvernig hún virkar – og hvernig hún virkar ekki.

Lítum á skömm sem eitthvað sjálfstætt fyrirbæri sem vill lifa af.  Þetta fyrirbæri tekur sér bólfestu innra með okkur,  hún felur sig innra með okkur.

En hvers eðlis er þessi skömm? –

Skilgreining Brené Brown, sem hefur rannsakað skömmina í tugi ára:

„We are all wired for love and belonging“ ..  „Shame is the intensely painful feeling that we are unworthy of love and belonging“ .. 

Við höfum öll þessa þörf fyrir að vera elskuð – að  tilheyra – til að vera samþykkt – til að vera í hluti heildar.

Skömmin felst í því að upplifa það að við séum ekki elskuð,  að við séum ekki þess virði að tilheyra – vera samþykkt eða hluti heildar. 

Í skömminni upplifum við einmanaleika, vegna þess að við erum aðskilin frá heildinni.

Skömmin býr með okkur öllum, – og hún er ein af frumtilfinningunum.

Ég skrifaði í upphafi að hún feli sig, – og þess vegna er mikilvægt að varpa á hana ljósi, – og tala um hana eða það sem veldur okkur skömm,  því við það minnkar hún.   Leynd, þögn og dómharka viðhalda skömminni,  en skömmin lifir ekki af skilning og samhygð. 

Skömmin reiðir sig á það að við höfum þá trú að við séum ein.

Góður vinur eða vinkona, nú eða ráðgjafi  getur gert kraftaverk,  með því að hlusta á frásögn okkar,  en þá með samhygð og án þess að dæma.   Þau sem hafa prófað að tala um skömm sína á hópfundum,  – og hafa fundið samkennd,  hafa upplifað frelsið.   Líka þau sem hafa hlustað á aðra segja frá einhverju sem þau héldu að þau sætu ein uppi með.  Þá kemur þessi léttir:

„Ég er ekki ein“    „Ég er ekki einn“ …

Það er því gífurlega mikilvægt – að við gerum okkur grein fyrir því að við erum ekki ein.  Ekki sitja ein uppi með leyndarmál, eða eitthvað sem við upplifum sem skömm.

Skömmin lifir ekki af samkenndina.

Sýnum samhug og skilning – og losum okkur við dómhörku,  hversu dásamleg er ekki veröldin þá?